آشنایی با هنر نگارگری و نقاشی

یکی از اساتید هنر نگارگری با انتقاد از اصطلاح “مینیاتور” برای عنوان نقاشی ایرانیان که از سوی غربیان به کار گرفته می شود؛ واژه مناسب برای نقاشی ایرانیان را “نگارگری دانست.
به گزارش خبرنگار ایلنا در مشهد “رضا مهدوی” در نشست بررسی هنرنگارگری در تربیت معلم شهید بهشتی مشهد ، با بیان این که” اصطلاح نگارگری را استاد بزرگ نقاشی ایرانی ، استاد محمود فرشچیان پیشنهاد کرده اند که با توجه به حسن انتخاب ایشان بسیار مورد اقبال هنرمندان قرار گرفته است” افزود: نگار به معنای یا ر و نگار گری پرداختن به یار معنا می باشد واز طرفی نگار معنای نقش نیز می دهد و نگارگر می تواند همان نقاش باشد منتها نقاشی که در کار خود به معنویات گرایش خاصی دارد.
وی ادامه داد: غربی ها زمانی که برای نخستین بار نقاشی های تصویر سازی های کتب پارسی که در ابعاد کوچک و با ظرافت بسیار کار شده بود را ملاحظه کردند و لفظ مینیاتور را به معنای طبیعت کوچک شده برای آن به کار بردند حال آن که این کلمه را برای هر شیء کوچک تر از ابعاد واقعی نیز به کار می بردند مثلا می توان یک قوطی کبریت در ابعاد یک چهارم قوطی کبریت معمولی را قوطی کبریت مینیاتوری نامید.
این استاد نگارگری با مشخص کردن این که غربی ها از این حقیقت غافل بودند که نقاشی سنتی ایران صرفا بر روی کاغذ کشیده نمی شده بلکه به صورت نقاشی دیواری و در ابعاد بزرگ در ایران دارای سابقه طولانی می باشد ؛ افزود: نقاشی های دیواری و آجرهای لعابدار کاخ آپادانای شوش در دوره هخامنشیان و همچنین نقاشی های دیواری کاخ های خلفای اموی در شام وحوالی بحر المیت و یا نقاشی های دیواری کاخ های چهل ستون و عالی قاپو در دوره صفویه هم جزئی از نقاشی ایران می باشند که بی شک نامیده شدن این آثار با عنوان مینیاتور بی معنی می باشد .
مهدوی که افتخار شاگردی استاد فرشچیان را نیز داراست؛ ادامه داد: از سوی دیگرشیوه های دیگری از نقاشی و طراحی سنتی در ایران متداول بوده و می باشد که آنها نیز می توانند در گروه آثار نگارگری ایرانی جای گیرند که عبارتند از : تذهیب یا طلاکاری ، گل و مرغ، تذهیب یا طلاکاری که شیوه ای از اجرای آرایه های تزئینی اسلیمی و ختایی می باشد .
وی ادامه داد: گل و بوته یا گل و مرغ نیز که از اواخر دوره صفویه با تغییر فرم و رنگ در شیوه های گل و مرغ اروپایی پدید آمده بیشتر برای تزئین جلد و آستر کتاب های جلد لاکی کاربرد داشته است که این دو شیوه نیز در زیر مجموعه نگارگری جای می گیرند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این نکته که ” هنرهای گوناگون بسته به شیوه های بیان و اجرا برای موضوعات و مفاهیم مختلفی کاربرد پیدا می کنند” ، گفت: نگارگری با تکنیک ها و شیوه های خاص خود می تواند بهترین روش برای نمایاندن جلوه های معنویت ، عرفان و اخلاق به شمار آید .
این استاد نگارگری که افتخار طراحی نقوش درب حرم کاظمین وایوان شرقی صحن آزادی حرم رضوی را در کارنامه خود دارد؛ توضیح داد: تکنیک پرداز که همان سایه روشنهای مخطط و نقطه دار ظریف می باشد که هنرمند با ریاضت فراوان آنها را به کار می برد، نمایان گر ریاضت عارف و تکنیک قلم گیری که در آن از خطوط صاف و سیال استفاده می گردد ، نمادی از صیقل یافتن روح عارف می باشد .
رضا مهدوی ادامه داد:رنگ های شفاف و درخشان هم سمبل رنگ های بهشت ملکوتی می باشد و چه شیوه ای گویاتر از نگارگری می تواند پرده از رازهای جهان خلقت برداشته و قدمی مخاطب خود را به سمت کمال روحانی سوق دهد.

24 Jan 2018